Quantum GIS (QGIS) ze względu na charakter oprogramowania, dostępność (możliwość darmowego pobrania oprogramowania ze strony internetowej https://www.qgis.org/pl/site/) oraz przyjazny i intuicyjny interfejs, powszechnie używany jest nie tylko przez profesjonalistów, ale również jednostki samorządowe, uczelnie wyższe oraz przedsiębiorstwa wodociągowe. Podstawowym zadaniem programu jest wyświetlanie danych rastrowych i wektorowych. W Żorach program QGIS wykorzystywany jest również do zintegrowania funkcjonalności programu obsługującego system bilingowy woda (UNISOFT). Zintegrowanie obu programów pod względem użyteczności przedsiębiorstwa zostało przeprowadzone przez firmę WOD-NET z Opola, która dla spółki do tej pory świadczy usługę wsparcia. System GIS zainstalowany w Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji w Żorach został uzupełniony danymi mapy numerycznej otrzymanej z Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (PODGiK) w Żorach. Dane pozyskiwane z PODGiK (Powiatowy Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej) mogą być okresowo aktualizowane za pomocą plików SHP (eksport z systemu Geo-Info V), w zakresie geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu (GESUT), ewidencji gruntów i budynków (EGiB) oraz bazy obiektów topograficznych (BDOT).

Funkcjonalność

Podstawowym zadaniem programu jest wyświetlanie danych rastrowych i wektorowych. Program umożliwia nadanie atrybutów wprowadzonym sieciom w postaci między innymi: długości, średnicy, stanu, materiału, własności, roku budowy, numeru inwentaryzacji, numeru KERG, kierunku przepływu czy wprowadzeniu dowolnego opisu stanu technicznego przedmiotowego fragmentu bądź innej informacji ważnej z punktu widzenia eksploatacji. Dzięki wspomnianej wcześniej integracji programów QGiS oraz UNISOFT (moduł środki trwałe), tabela atrybutów sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej, deszczowej i CO posiada zakładkę MAJĄTEK, w której uzupełniane są dane, takie jak: nr środka trwałego i OT. Integracja pozwala na porównanie danych w obu programach, w tym porównania długości środka trwałego na mapie (długość rzeczywista) z wartością przyjętą w programie Unisoft (długość środka trwałego). Program umożliwia również wprowadzenie plików multimedialnych (rys. 1) w postaci filmów z kamerowania, zdjęć, skanów map czy kart studni – odnoszących się do wskazanego fragmentu sieci. Zakładka WARSTWY umożliwia ręczne wprowadzanie zmian w trasach sieci, rodzaju armatury czy też wprowadzenia orientacyjnej trasy sieci (w przypadku starej sieci niezinwentaryzowanej). Pozwala również na oznaczanie wyłączonych z eksploatacji sieci, które fizycznie nie zostały bądź zostały usunięte. Program w czytelny graficznie sposób wyświetla te sieci jako przekreślone (czerwone – nieczynne, czarne – usunięte z gruntu). Inaczej niż ma to miejsce na mapach
zasadniczych. Umożliwia to szybką i trafną analizę uzbrojenia terenu. Program posiada także wiele możliwości wyszukiwania, w zależności od rodzaju wyszukiwanego elementu. Najczęściej wyszukiwane elementy to: nr działki, adres, ulica. Narzędzie to pozwala swobodnie poruszać się po mapie bez konieczności scrollowania, jak ma to miejsce w innych programach do obsługi mapy.

RYS. 1 QGiS umożliwia wprowadzenie plików multimedialnych

Warstwa UNISOFT

Warstwa UNISOFT (rys. 2) stanowi główne połączenie między integrowanymi programami, umożliwiające wyświetlenie na mapie informacji dotyczących systemu bilingowego woda – punktów rozliczanych. Informacje, jakie można uzyskać z poziomu mapy, to: informacja o kliencie (m.in.: symbol przyłącza; adres punktu; imię nazwisko klienta; średnie zużycie dobowe;  średnica wodomierza; typ wodomierza; nr teczki klienta; nr działki; wykonawca przyłącza; strefy zasilenia; graficzny podział zasilanych nieruchomości z podziałem na zasilające je komory).

Możliwość podczytywania powyższych danych bez konieczności przelogowania się do innych programów, umożliwia sprawną analizę mapy. Obecnie trwają prace nad wprowadzeniem warstwy wyświetlającej w sposób graficzny rozliczeń danego punktu. Narzędzie ułatwi kontrolowanie bezumownych podłączeń, szacowanie zmian w powierzchniach zlewni deszczówki.

RYS. 2 Informacje o kliencie

Cały artykuł opublikowany został w nr 1/2018 kwartlanika "Kierunek WodKan".