W celu utrzymania bezpieczeństwa zdrowotnego wody niezbędne jest zdefiniowanie zagrożeń dotyczących jej jakości. W myśl obowiązującego Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. woda jest „bezpieczna dla zdrowia ludzkiego, jeżeli jest wolna od mikroorganizmów chorobotwórczych i pasożytów w liczbie stanowiącej potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego substancji chemicznych w ilościach zagrażających zdrowiu oraz nie ma agresywnych właściwości korozyjnych”. Aby woda w kranie była dobrej jakości, niezbędne jest utrzymanie bezpieczeństwa na poziomie poszczególnych procesów, tj. ujmowania,
uzdatniania i dystrybucji. Na przełomie ostatnich kilkudziesięciu lat ujęcia, z których Aquanet pozyskuje wodę, zabezpieczone zostały w zakresie stref pośrednich i bezpośrednich. Zmodernizowano również dwie stacje uzdatnia i trend ten jest kontynuowany na kolejnych SUW-ach. Na sieci wodociągowej prowadzone są również działania modernizacyjno-renowacyjne. Obecnie firma Aquanet SA skupiła się na wytypowaniu problemów i podjęła próbę zdefiniowania głównych zagrożeń mogących pojawić się na sieci wodociągowej w Poznańskim Systemie Wodociągowym, a także wyznaczyć zadania, które uniemożliwiają, eliminują lub minimalizują prawdopodobieństwo wystąpienia wtórnego skażenia.

Dla stabilności

W celu utrzymania stabilności fizycznochemicznej, jak i bakteriologicznej w sieci wodociągowej, podjęto następujące kroki:

• zweryfikowano punkty kontrolno-pomiarowe, w których prowadzony jest monitoring jakości wody,
• podzielono sieć dystrybucyjną na strefy pomiarowe (przepływ i ciśnienie),
• stworzono procedurę dezynfekcji nowo wybudowanych rurociągów,
• nakreślono utworzenie procedury weryfikacji i montowania zaworów antyskażeniowych,
• podjęto działania zmierzające do zakupu i zamontowania w komorach wodomierzowych urządzeń on-line do pomiaru jakości wody,
• ustalono nowy i zweryfikowano stary harmonogram płukań rurociągów na sieci wodociągowej oraz wprowadza się systemowe płukania hydropneumatyczne,
• stworzono procedurę komunikacji w firmie Aquanet SA w zakresie jakości wody w sytuacjach awaryjnych,
• realizowane są punkty dochlorowywania na sieci wodociągowej,
• stworzono system biomonitoringu oparty o małże na wodzie po filtrach piaskowych na dwóch ujęciach wody Dębina i Mosina,
• podjęto działania zmierzające do zakupu i zamontowania urządzeń do pomiaru jakości wody w zakresie jej toksyczności na rzece Warcie w punktach przy dwóch największych ujęciach wody w Mosinie i Dębinie.

Plan Bezpieczeństwa Wody 

W celu określenia możliwych zagrożeń i działań prowadzących do ich eliminacji rozpoczęto tworzenie Planu Bezpieczeństwa Wodnego (PBW). PBW to spójna metoda zapewnienia dostaw wody o odpowiedniej jakości i pod odpowiednim ciśnieniem do konsumenta. Przybiera ona postać opracowanej strategii oceny i zarządzania ryzykiem obejmującej wszystkie etapy dostarczania wody od ujęcia aż do konsumenta. PBW to dokument, który powinien być dynamiczny oraz praktyczny i na bieżąco aktualizowany.

Celem opracowania Planu Bezpieczeństwa Wodnego, jak podaje WHO, jest ,,ciągłe zapewnienie bezpieczeństwa i akceptowalności dostaw wody do spożycia”. To znaczy, że:

• woda jest dostarczana w sposób ciągły, konsument nie odczuwa braków tego medium (za wyjątkiem sytuacji awaryjnych – Poziom Świadczenia Usług),
• jakość wody (fizycznochemiczna i bakteriologiczna) jest zgodna z wymaganiami zawartymi w aktualnie obowiązującym Rozporządzeniu Ministra Zdrowia (RMZ z dnia 13 listopada 2015 r.) w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi i nie budzi zastrzeżeń odbiorcy.

Plan Bezpieczeństwa Wody obejmuje trzy kluczowe elementy pozostające w kompetencji dostawcy wody, mające zapewnić bezpieczną dla zdrowia wodę do picia. Są to: 

• ocena systemu wodociągowego,
• skuteczny monitoring diagnostyczny i operacyjny,
• zarządzanie i komunikacja.

 Jest to związane z tym, że:

• wszelkie prace prowadzone na ujęciach wody (UW), stacjach uzdatniania wody (SUW) oraz w systemach dystrybucji wody (SDW) nie wpływają na ciągłość dostaw i nie powodują pogorszenia jakości wody (za wyjątkiem sytuacji awaryjnych – Poziom Świadczenia Usług),
• zapewniony jest skuteczny nadzór nad stanem technicznym systemu zaopatrzenia w wodę (SZwW) i jakością dystrybuowanej wody,
• opracowany jest sposób eliminacji zagrożeń związanych z jakością wody (skuteczny sposób ujmowania, uzdatniania, dystrybucji i ochrony antyskażeniowej), dostarczaniem wody (płukanie rurociągów, renowacja i wymiana starych rurociągów, naprawa awarii).

Po określeniu i nazwaniu zagrożeń, jakie mogą wystąpić w zakresie wtórnego zanieczyszczenia wody w sieci wodociągowej, podjęto próbę oceny stanu zagrożenia dotyczącego jakości wody w systemie dystrybucji. Ryzyko związane z każdym zagrożeniem można opisać prawdopodobieństwem jego wystąpienia oraz ocenić dotkliwość następstw takiego zagrożenia. Obecnie w Aquanet SA trwają prace związane z wypracowaniem systemu oceny dedykowanego dla warunków sieci wodociągowej na obszarze działalności spółki i określeniem skali danego zagrożenia mogącego wpływać na jakość wody. 

W kolejnym etapie chcielibyśmy wykonać analizę i rozwinąć poszczególne działania dokonywane na sieci wodociągowej, prowadzące do jej ochrony i utrzymujące bezpieczeństwo zdrowotne wody.

 

Cały artykuł można przeczytać w nr. 2 magazynu Kierunek Wodkan

 

Źródło fot.: 123rf.com