Za sprawą możliwości, jakie dało członkostwo Polski w  Unii Europejskiej, dzięki staraniom władz miasta i  spółki w  latach 2004-2009, uzyskano dofinansowanie z  unijnych środków pomocowych dla projektu „Program gospodarki wodno-ściekowej w  Tarnobrzegu” w wysokości 12,4 mln euro, co stanowiło 81% jego wartości. Inwestycja ta zrealizowana została w  latach 2004-2009 i była historycznym zadaniem inwestycyjnym spółki. Realizacja tak dużego przedsięwzięcia pomogła zniwelować braki w infrastrukturze wodociągowej i  kanalizacyjnej, jakie istniały na terenie naszego miasta. Stacja Uzdatniania Wody została zmodernizowana w ramach Projektu Funduszu Spójności p.n. „Program gospodarki wodno-ściekowej w  Tarnobrzegu” Nr  2004/PL/16/C/PE/021 w  ramach Zadania nr 01 pn. „Modernizacja stacji uzdatniania wody SUW Jeziórko” w latach od stycznia 2007 r. do grudnia 2008 r.

Uzdatniana woda podziemna pompowana jest z czwartorzędowego poziomu wodonośnego o zwierciadle swobodnym z głębokości około 15 m ppt. Studnie, ze względu na swoją lokalizację, podzielone są na dwa ujęcia, tj. ujęcie Studzieniec I (5 studni) i ujęcie Studzieniec II – Bukie (22 studnie). Ujęcia zlokalizowano w północno-zachodniej części Głównego Zbiornika Wód Podziemnych GZWP nr 425 Dębica – Stalowa Wola – Rzeszów. Woda surowa charakteryzuje się wysokim stopniem mineralizacji, zawiera w swoim składzie dużą ilość żelaza, manganu i związków organicznych, dlatego proces jej uzdatniania jest trudny i wymaga nowoczesnego podejścia technologicznego. Zrealizowany w  latach 2004-2009 zakres prac modernizacyjnych w obszarze obu ujęć wody surowej oraz Stacji Uzdatniania Wody zapewnił bezpieczeństwo w zakresie niezawodności produkcji wymaganej ilości i jakości wody pitnej dostarczanej do miasta. Po przeprowadzonej modernizacji uzyskano znaczną poprawę jakości wody wodociągowej, obniżono parametr barwy do wartości 15 mg Pt/dm3 , uzyskując tym samym wartość zgodną z wartością normatywną w obowiązującym wówczas rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Zredukowano również zawartość parametrów fizykochemicznych wody, takich jak żelazo i  mętność. Największy stopień redukcji osiągnięto dla manganu, uzyskując wartość poniżej granic oznaczalności według stosowanych metod badawczych. Uzyskane parametry wody uzdatnionej potwierdziły, że przeprowadzone prace inwestycyjne przyniosły oczekiwany efekt technologiczny, ekonomiczny i ekologiczny w produkcji wody pod względem jej jakości i ilości.

Prace badawcze w latach 2011-2014

Oczekiwania konsumentów odnośnie jakości wody wodociągowej i nowe rozwiązania technologiczne spowodowały, że parametry wody uzdatnionej tłoczonej do sieci wodociągowej powinny być znacznie lepsze niż wymagane w obowiązujących przepisach prawa. Spadek sprzedaży wody, rozrastające się w swojej długości sieci wodociągowe niosą zagrożenia związane z wtórnymi zanieczyszczeniami wody wodociągowej. Jedynym sposobem gwarantującym wysoką jakość wody u odbiorców jest jej stabilność chemiczna i mikrobiologiczna.

W 2011 r. zarząd Tarnobrzeskich Wodociągów Sp. z o.o. podjął decyzję o podjęciu działań w celu zmiany wykorzystywanego na SUW koagulantu. Zastosowanie nowego koagulantu w procesie uzdatniania wiązało się z przeprowadzeniem wielu testów i badań potwierdzających jego skuteczność technologiczną. Dzięki temu od września 2011 r. (do dziś) koagulant z grupy chlorków poliglinu jest używany w procesie uzdatniania wody.

Prace badawcze w latach 2014-2019

Dynamiczny postęp w światowej nauce oraz zdobywane doświadczenia we wdrażaniu nowoczesnych rozwiązań technicznych i technologicznych mobilizują producentów wody do rozwoju i unowocześniania stosowanych u siebie technologii uzdatniania wody. Znaczący postęp nastąpił w procesach, takich jak filtracja, koagulacja, demineralizacja, sorpcja, biodegradacja i dezynfekcja promieniami ultrafioletowymi.

W związku z powyższym, w 2014 r. zarząd Tarnobrzeskich Wodociągów podjął kolejne działania związane z produkcją wody o jeszcze lepszych parametrach – zadania te dotyczą dalszej redukcji związków organicznych. Obniżenie zawartości związków organicznych w wodzie gwarantuje jej stabilność i brak utraty jakości wody w systemie dystrybucji, poprawę jej cech organoleptycznych, takich jak barwa, klarowność, smak i zapach.

W tym celu podjęto starania w zakresie przeprowadzania kolejnych prac badawczych. Od 1.09.2014 r. do 30.06.2015 r. realizowany był projekt „Staż pracowników naukowych Politechniki Rzeszowskiej w Tarnobrzeskich Wodociągach”, którego celem było przeprowadzenie wielu badań na potrzeby doskonalszego efektu uzdatniania wody ze szczególnym uwzględnieniem dalszej redukcji związków organicznych. W przygotowanym na podstawie badań raporcie jednoznacznie określono, że zastosowanie pylistych węgli aktywnych do układu technologicznego uzdatniania wody na SUW jest zasadne, ponieważ spowoduje obniżenie materii organicznej w wodzie. Kolejnym etapem doświadczeń były realizowane z udziałem Politechniki Rzeszowskiej dalsze badania oceny skuteczności procesu sorpcji na węglach aktywnych. Ich celem było potwierdzenie, że obniżenie zawartości materii organicznej w wodzie pitnej poprzez zastosowanie połączonych procesów sorpcji i biodegradacji w procesie filtracji II0 na złożu granulowanego węgla aktywnego jest możliwe i gwarantuje zadawalające efekty technologiczne.

Wyniki prowadzonych testów technologicznych potwierdziły, że w procesie uzdatniania wody na SUW można uzyskać dalszą poprawę jakości wody pitnej poprzez adsorpcję związków organicznych na pyłowym węglu aktywnym oraz biosorpcję tych związków na złożach granulowanego węgla aktywnego w procesie filtracji IIo.

W tym celu postanowiono rozbudować proces technologiczny o instalację pylistego węgla aktywnego oraz filtrację II0 na granulowanym węglu aktywnym. Dzięki staraniom zarządu spółki, w 2016-2017 r., przy wsparciu władz miasta, pozyskano środki unijne na współfinansowanie i realizację kolejnego etapu modernizacji technologii uzdatniania wody.

Etap II (2018-2020)

Tarnobrzeskie Wodociągi Sp. z o.o., dzięki pozyskanym środkom, realizują projekt pod nazwą „Gospodarka wodno-ściekowa w Tarnobrzegu – Etap II”, który jest dofinansowany w ramach działania 2.3. Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach, Oś priorytetowa II, Ochrona środowiska Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Celem ogólnym projektu jest dalsze uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie aglomeracji Tarnobrzeg, w tym dostosowanie do wymogów prawa polskiego i unijnego. Modernizacja Stacji Uzdatniania Wody została realizowana w ramach zadania pn. „Budowa instalacji sorpcji i biodegradacji w powiązaniu technologicznym stacji uzdatniania wody” i została zakończona w maju 2020 r. Celem modernizacji była dalsza redukcja substancji organicznych w wodzie uzdatnionej poprzez zastosowanie pyłowego węgla aktywnego oraz wprowadzenie do systemu uzdatniania filtracji wody na filtrach II0 z węglem aktywnym.

Cały artykuł został opublikowany w nr 4/2020 magazynu Kierunek Wod-Kan