Uczestnicy wzięli udział w warsztatach terenowych nad Odrą, gdzie rozmawiali na temat podjęcia możliwych działań dla ochrony środowiska naturalnego, zwiększenia zdolności retencji krajobrazowej i rozwoju rekreacji.

Naturalne rozwiązania dla zwiększenia bezpieczeństwa ludzi i ochrony przyrody w dolinie Odry

Ważnym tematem rozmów były rozwiązania oparte na naturze (ang. NBS – nature based solution), w tym oddawanie przestrzeni rzece. Zwiększanie retencji dolinowej i ograniczenie skutków suszy ma pozytywny wpływ na bioróżnorodność. To szczególnie ważne w dobie zmiany klimatu, gdy coraz częściej zmagamy się z powodziami i suszami. Działania renaturyzacyjne mają również swój wpływ na samooczyszczanie rzeki i poprawę stanu wód.

- Renaturyzacja doliny Odry w Krośnie Odrzańskim może stać się przykładem nie tylko dobrej współpracy Wód Polskich z samorządem i stroną społeczną, ale również kolejnym zadaniem zrealizowanym w myśl NBS i synergii działań technicznych i naturalnych, łączących istniejące systemy zabezpieczeń przeciwpowodziowych z odtwarzaniem retencji w dolinach rzecznych  - powiedziała Marta Barszczewska, PGW Wody Polskie.

- Istniejący naturalny polder zalewowy dzięki niewielkim działaniom naprawczym koryta Starej Odry ponownie może pełnić więcej niż jedną funkcję przeciwpowodziową, co w okresie wezbrania rzeki Odry pozwoli na rozlanie się nadmiaru wody i jej naturalną retencję w okresach niżówkowych - zaznaczył Jacek Drabiński, PGW Wody Polskie.

Współpraca i dialog dla wypracowania najlepszych rozwiązań dla Odry

Inicjatywa w myśl modelu współtworzenia (co-creation) zakłada dialog zaangażowanych stron dla wypracowania jak najlepszych rozwiązań dla ochrony mieszkańców oraz środowiska naturalnego. Ważnym elementem inicjatywy jest edukacja – zarówno przepływ wiedzy i doświadczeń między potencjalnymi partnerami, jak i edukacja ekologiczna lokalnej społeczności. Budowa zaufania społecznego jest kluczem do sprawnej realizacji projektu i osiągnięcia zamierzonych celów.

- Połączyła nas katastrofa Odry. W 2022 roku Stowarzyszenie 515 szukało rzetelnego wsparcia merytorycznego, które miało na celu wytłumaczenie mieszkańcom jak działa rzeka. Dwa lata wspólnych działań na rzecz czytelnej edukacji tłumaczącej ekohydrologiczne znaczenie rzek przerodziło się w zbudowanie silnego partnerstwa dwóch organizacji – lokalnego stowarzyszenia działającego na rzecz Odry i eksperckiej Fundacji Zdrowa Rzeka. Powstały kapitał społeczny połączony z otwartością włodarza Gminy Krosno Odrzańskie stworzył warunki do podjęcia rozmów z Wodami Polskimi - kluczowym partnerem decyzyjnym, wspieranym przez IMGW-PIB - podkreśliły inicjatorki wydarzenia Magdalena Bobryk, Stowarzyszenie 515 i Ilona Biedroń, Fundacja Zdrowa Rzeka i IMGW – PIB.

Aktywny wypoczynek nad Odrą – mieszkańcy bliżej rzeki

Podczas warsztatów poruszono kwestię utworzenia infrastruktury rekreacyjno-edukacyjnej nad rzeką. Nowa plaża oraz kładka pieszo-rowerowa zachęci mieszkańców i turystów do spędzania czasu nad Odrą i poznania jej walorów środowiskowych. Edukacja ekologiczna będzie ważnym narzędziem kształtowania świadomości mieszkańców na temat naturalnych procesów zachodzących w rzece oraz tego, jak natura może pomagać ludziom w ograniczaniu skutków suszy i powodzi. To zbliżanie ludzi do natury, która najlepiej radzi sobie w adaptacji do zmian klimatu. 

 - Po katastrofie 2022 roku Odra musi odżyć. Oddajmy rzece przestrzeń, a mieszkańcom i turystom stwórzmy bezpieczne warunki do zrównoważonej nadrzecznej turystyki, która jednocześnie niesie ze sobą komponent edukacyjny, podkreślający znaczenie zdrowych rzek i bioróżnorodności - podsumował Grzegorz Garczyński, Burmistrz Krosna Odrzańskiego.

Propozycje wspólnych działań dla Odry

Przyjęty model partnerstwa jest gwarantem wypracowania najlepszych rozwiązań dla rzeki Odry i ludzi nad nią mieszkających. W ramach współpracy rozważane są działania w zakresie ochrony i renaturyzacji środowiska naturalnego, zwiększenia bezpieczeństwa wodnego mieszkańców oraz rozwoju turystyki i rekreacji nadwodnej, które będą wzmacniane działaniami edukacyjnymi.

We wrześniu planowane jest podpisanie listu intencyjnego między partnerami – Wodami Polskimi, IMGW-PIB, Gminą Krosno Odrzańskie, Stowarzyszeniem 515 i Fundacją Zdrowa Rzeka w sprawie realizacji wymienionych postulatów.