Przemysław Płonka: 2019 r. – radiowa nakładka na 6500 wodomierzy i wdrożenie największej w kraju platformy IoT do zdalnego odczytu stanów wodomierzy. 2021 r. – zakup samochodu elektrycznego, prawdopodobnie pierwszego elektryka użytkowanego przez spółki miejskie w Piekarach Śląskich. Niedawno – implementacja jednej z najnowocześniejszych w kraju platform do monitorowania pracy sieci wodociągowej. Nie boicie się „nowości” i bycia pionierami?

Izabela Małota: Uważamy, że wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań to nie tylko konieczność, ale i ogromna szansa na rozwój. Zdecydowanie nie boimy się więc nowości – wręcz przeciwnie, traktujemy je jako element naszej strategii rozwoju. Innowacje, które wdrażamy, mają realny wpływ na poprawę efektywności naszego przedsiębiorstwa, jakość usług oraz, co bardzo ważne, ochronę środowiska. Rzeczywiście, jako pierwsi w Polsce wdrożyliśmy radiową nakładkę na 6500 wodomierzy, co pozwoliło mieszkańcom Piekar Śląskich korzystać z możliwości, jakie daje tzw. Internet rzeczy. To właśnie dzięki takim rozwiązaniom jak technologia LoRaWAN i zdalny odczyt wodomierzy mamy dziś możliwość efektywnego zarządzania siecią wodociągową, minimalizując straty wody i poprawiając jakość świadczonych usług. Zakup samochodu elektrycznego w 2021 roku to z kolei symboliczny krok w kierunku dbałości o środowisko i zrównoważony rozwój, a także kolejny przykład na to, jak wykorzystujemy innowacje w praktyce. Obecnie „elektryków” mamy więcej, aby móc realizować założenia ustawy o elektromobilności. 

Uczestniczyliście również w budowie jednej z najnowocześniejszych platform w kraju do monitorowania pracy sieci wodociągowej – WaterPrime. 

Nasza współpraca z Polską Akademią Nauk oraz dostawcą technologii zdalnego odczytu wodomierzy zaowocowała opracowaniem inteligentnego rozwiązania, które pozwala nam szybko i precyzyjnie wykrywać wycieki wody oraz monitorować pracę sieci wodociągowej w czasie rzeczywistym. System umożliwia codzienne, bieżące sprawdzanie bilansu wody wtłoczonej i sprzedanej, co pozwala na identyfikację strat, a także na szybkie reakcje na np. awarie. Dzięki pełnemu monitoringowi sieci możemy rozróżnić, czy zwiększenie dopływu wody w danej strefie wynika z wycieku w sieci czy z działań samego odbiorcy – np. napełniania basenu lub awarii instalacji wewnętrznej.

Jak system sprawdza się w praktyce?

Korzystamy z niego codziennie i zyskaliśmy już cenne informacje, które pozwalają nam precyzyjnie ocenić efektywność rozwiązania. Na przykład, aby system działał skutecznie, bardzo ważna jest właściwa baza danych i szczegółowa inwentaryzacja sieci wodociągowej. Z doświadczenia wiemy także, że sam system nie załatwia wszystkiego; trzeba go zrozumieć, nauczyć się czytania i analizowania otrzymywanych danych oraz szybkiego reagowania na zdarzenia. Wiemy też, że podejmowanie działań zapobiegających wystąpieniu zdarzeń niepożądanych jest równie ważne jak szybka weryfikacja i reakcja na zaistniałe zdarzenia. Dopiero stosując łącznie te dwie funkcjonalności możliwe staje się uzyskiwanie prawdziwych efektów takiego zarządzania siecią oraz eliminacja strat wody. I ostatni istotny wniosek: wiele zależy od systemu, ale również od sprawnego sprzętu oraz od sprawności działania naszych pracowników. Podsumowując, WaterPrime to rozwiązanie, które znacząco poprawiło efektywność zarządzania siecią wodociągową i przyczyniło się do ograniczenia strat wody. Widząc już tak wymierne efekty jesteśmy przekonani, że inwestowanie w tego typu technologie jest niezbędne do dalszego rozwoju i poprawy funkcjonowania przedsiębiorstw wodociągowych, szczególnie w obliczu wyzwań związanych z zarządzaniem zasobami wodnymi i ochroną środowiska. Warto tu podkreślić, że w latach 2019-2020 straty wody sięgały u nas poziomu 12%-15%, a obecnie oscylują w granicach 8%-9%. Wiele innych spółek wodociągowych szuka inspiracji we wdrożonych u was rozwiązaniach. W branży podkreślane są np. cenne doświadczenia Piekar ze stosowania instalacji pozyskiwania ciepła ze ścieków oczyszczonych. Staramy się być wzorem dobrych praktyk. Np. w listopadzie 2024 roku gościliśmy grupę przedstawicieli przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, którzy odwiedzili naszą Oczyszczalnię Ścieków „Północ”. Dla fachowców zastosowane u nas rozwiązania nie były niczym nowym od strony technicznej, jednak bezcenne okazały się doświadczenia zdobyte w trakcie codziennego użytkowania wspomnianej instalacji pozyskiwania ciepła ze ścieków oczyszczonych oraz pomp ciepła. Dzieliliśmy się wiedzą dotyczącą nie tylko aspektów technicznych, ale mówiliśmy i o realnych korzyściach finansowych płynących z tych inwestycji. Omawiane instalacje działają już wystarczająco długo, by można było dokonać rzetelnych analiz i wyciągnąć wnioski na temat ich efektywności w różnych warunkach pogodowych oraz sezonach. Wiemy już, jak sprawdzają się w praktyce, jakie przynoszą oszczędności na rachunkach za prąd, ogrzewanie i ciepłą wodę. Gdy wiele przedsiębiorstw przymierza się do montażu instalacji odzysku ciepła ze ścieków oczyszczonych oraz pomp ciepła, my już mamy praktyczną wiedzę na ten temat. I chętnie przekazujemy ją innym, by wspólnie podnosić standardy całej branży wodociągowej.

Czytaj ciąg dalszy rozmowy w cyfrowej wersji czasopisma Kierunek Wod-Kan (str. 12).

*** 

Wywiad ukazał się w nr 1/25 Kierunku WOD-KAN