Po pierwsze: biogaz
Podstawą osiągniętej przez tyską oczyszczalnię ścieków samowystarczalności energetycznej jest energetyczne zagospodarowanie biogazu powstającego w dwóch Wydzielonych Komorach Fermentacyjnych (fot. 1) o pojemności 5,5 tys. m³ każda. Dla zwiększenia ilości i wartości opałowej biogazu osady ściekowe w tyskiej oczyszczalni ścieków unieszkodliwiane są wspólnie z odpadami pochodzącymi z zewnętrznych zakładów przemysłowych. Kofermentacja, polegająca na wykorzystaniu co najmniej dwóch surowców z różnych źródeł, została przewidziana już na etapie projektowym. Dla komór fermentacyjnych założono rezerwę technologiczną przeznaczoną na wprowadzanie do procesu dodatkowych odpadów. Początki współfermentacji w RCGW sięgają 2009 r., kiedy rozpoczęto dozowanie odpadowej serwatki i odpadów z pobliskich zakładów mleczarskich. W tamtym czasie było to rozwiązanie nowe, wykraczające poza krajowe standardy. Obecnie kofermentacja wykorzystywana jest w nielicznych oczyszczalniach ścieków w Polsce.

Osiągane efekty fermentacji hybrydowej sprawiły, że podjęto decyzję o kontynuowaniu procesu z użyciem odpadów z pobliskich zakładów przetwórczych oraz łatworozkładalnych odpadów biodegradowalnych. Skala przedsięwzięcia zadecydowała o konieczności rozbudowy oczyszczalni o infrastrukturę służącą do gromadzenia i podawania odpadów do komór fermentacyjnych. W tym celu wybudowano nowe oraz zaadaptowano stare, nieeksploatowane dotąd zbiorniki w oczyszczalni. Dodatkowa łączna pojemność zbiorników na odpady wynosi ponad 8 000 m³. W oczyszczalni wybudowano również układ do pasteryzacji odpadów (fot. 3). Zadaniem instalacji jest podgrzanie odpadów do temperatury 70°C i ich przetrzymanie w wyznaczonym czasie przed wprowadzeniem do komór fermentacyjnych celem zwiększenia wartości opałowej powstającego biogazu.

Oczyszczalnia pełna energii
Dzięki ciągłej optymalizacji stosowanych procesów ilość biogazu powstającego w tyskiej oczyszczalni ścieków wzrasta niezależnie od ilości dopływających ścieków (tab. 1). Zwiększająca się produkcja biogazu wymagała działań zapobiegających ewentualnej konieczności spalania biogazu bez jego energetycznego wykorzystania. Dlatego na terenie oczyszczalni budowany jest nowy, membranowy zbiornik dwupowłokowy o objętości 6 tys. m³. Obiekt będzie współpracował z istniejącym, stalowym zbiornikiem biogazu o pojemności 2 tys. m³. Biogaz jest wykorzystywany do produkcji energii elektrycznej i termicznej w modułach kogeneracyjnych o łącznej mocy energetycznej 1,2 MW i 1,5 MW ciepła oraz o łącznej sprawności przekraczającej 85%. W 2016 r. w tyskiej oczyszczalni ścieków powstało ponad 6 mln m³ biogazu, z którego wyprodukowano prawie 8,5 tys. MWh energii elektrycznej oraz niemal 39 tys. GJ ciepła. Wykorzystanie OZE oraz efektywne gospodarowanie energią sprawiły, że produkcja energii elektrycznej wynosi ok. 150% w stosunku do zużycia energii na potrzeby własne. Jak podaje IGWP średnia wartość tego wskaźnika w przedsiębiorstwach zaliczanych do dużych wynosi tylko 24,2% a w średnich: 41,5% [1]. Podczas energetycznego zagospodarowania biogazu powstaje również energia termiczna, która całkowicie zaspakaja zapotrzebowanie tyskiej oczyszczalni ścieków na ciepło funkcjonalne i technologiczne. Osiąganie założonych celów ekologicznych, w tym energetycznych, jest możliwe dzięki zastosowaniu w oczyszczalni ścieków zaawansowanego monitoringu oraz poprzez wdrożenie inteligentnych systemów kontroli pomiaru i sterowania opartych na pełnej automatyzacji.

Z biogazu – biometan
Zawartość metanu w biogazie z tyskiej oczyszczalni waha się w granicach 55-62%. Dla zwiększenia wydajności procesu produkcji energii RCGW opracowało nowatorskie rozwiązania, które umożliwiają zwiększenie wartości opałowej biogazu.