Woda, podobnie jak inne elementy środowiska, ulega olbrzymiej presji antropogenicznej. Niezrównoważony rozwój cywilizacyjny powoduje, że pojawiają się w niej wciąż nowe substancje, pochodzące z lekarstw dla ludzi i zwierząt, dodatków do żywności, kosmetyków, hodowli i upraw rolniczych stosujących coraz więcej biocydów, pestycydów itp.

Jednym z najpoważniejszych niebezpieczeństw są w coraz większym stopniu farmaceutyki, czyli syntetyczne albo naturalne związki chemiczne przepisywane przez lekarzy, kupowane bez recepty oraz, w coraz większych ilościach, podawane zwierzętom. Zawierają one substancje aktywne, których pierwotnym zadaniem jest pomóc człowiekowi i zwierzęciu, uzdrowić, poprawić komfort życia. Jednak coraz większa konsumpcja leków powoduje, że pojawiają się one w obiegu wody w przyrodzie. Specjaliści zaczęli więc interesować się zmianami w środowisku wodnym, powodowanymi tym zjawiskiem. Dlatego ostatnia dekada obejmuje coraz szersze badania zawartości farmaceutyków w wodach powierzchniowych i podziemnych. Są to zazwyczaj ilości poniżej 0,1 µg/l [1]. Dzięki zaawansowanym technikom pomiarowym mierzy się ich zawartość również w ściekach, odpływach z oczyszczalni ścieków i w wodzie pitnej. Niestety, substancje te, po spełnieniu roli lekarstwa, przenikają do wód powierzchniowych i podziemnych, w postaci zmienionej lub nie i stają się trucicielem środowiska i pośrednio również człowieka. Obecnie nie są odpowiednio monitorowane, nie stosuje się lub nawet nie istnieją metody ich usuwania i neutralizacji. W dodatku przecież oczyszczalnie ścieków i stacje uzdatniania wody nie są predysponowane do usuwania tych substancji. Oczyszczalnie komunalne powstały przecież w celu usuwania patogenów, bakterii grup coli, związków azotu, fosforu, węgla, ale nie wszelkich substancji chemicznych jakie mogą trafić do środowiska. Na szczęście jednak, jakaś część jest usuwana głównie w reaktorach biologicznych. Również zaawansowane technologie uzdatniania wody, takie jak ozonowanie, adsorpcja na węglu aktywnym, nanofiltracja, odwrócona osmoza, mogą usuwać nawet 99% farmaceutyków z wody przeznaczonej do spożycia [2]. Niestety, popularne metody, takie jak koagulacja czy chlorowanie są nieskuteczne.

Fot.: www.photogenica.pl

Literatura:
World Health Organization: Pharmaceuticals in drinkingwater; 2012 r.
World Health Organization: Information sheet: Pharmaceuticals in drinking water; 2012 r.