Bieżąca sytuacja hydrologiczna

Od połowy maja na wielu rzekach w Polsce zaznacza się wyraźna tendencja obniżania się poziomu wód, co dobrze obrazuje mapa aktualnej sytuacji hydrologicznej – kolorem czarnym wskazano na niej rzeki w strefie wody niskiej. Bardzo niskie przepływy, poniżej wartości progowej średniego niskiego przepływu z wielolecia (SNQ) – które świadczą o bezpośrednim zagrożeniu suszą hydrologiczną – rejestrujemy już na 30 stacjach. Aktualnie, najtrudniejsza sytuacja jest na zachodzie kraju, w dorzeczu środkowej Odry. Ostrzeżenia hydrologiczne IMGW-PIB obowiązują dla zlewni w woj. zachodniopomorskim, wielkopolskim, lubuskim i dolnośląskim. Przypominamy, że ostrzeżenia przed suszą hydrologiczną są wydawane bezstopniowo i bezterminowo w przypadku utrzymującego się niskiego przepływu wody w danej zlewni.

Zestawienie liczby stacji z przepływem poniżej średniego niskiego przepływu (SNQ) w latach 2015-2023.

Mapa narastającej miesięcznej sumy opadów w maju 2023 r.

Aktualnie (30.05.2023 r.) obowiązujące ostrzeżenia hydrologiczne przed suszą hydrologiczną. | meteo.imgw.pl

Susza glebowa

Niski stan wody w rzekach jest wynikiem nie tylko deficytu opadu, ale również zmniejszonej retencji wód podziemnych. W północnej i zachodniej Polsce są już obszary, gdzie wskaźnik wilgotności względnej spadł poniżej 30%, co oznacza poważne wyczerpywanie się zasobów wodnych zgromadzonych głównie zimą i wczesną wiosną. Na aktualną sytuację niekorzystnie wpływa również silny wiatr, który dodatkowo osusza warstwę przypowierzchniową gleby, szczególnie ważną dla roślin w trakcie trwającego sezonu wegetacyjnego. Dodatkowo, utrzymujące się dość wysokie wartości temperatury powietrza powodują zwiększone parowanie wody z gleby, rośnie również zagrożenie pożarowe. W północnej Polsce występują regiony, gdzie miesięczne sumy opadu w maju nie przekroczyły 15 mm, co świadczy o ogromnym deficycie wody.

Mapy prezentują wskaźnik wilgotności gleby w warstwach 0-7 cm, 7-28 cm, 28-100 cm, 100-289 cm, stan 29.05.2023 r. | stopsuszy.imgw.pl

Mapy zagrożenia pożarowego lasów dziś i jutro (30-31.05.2023 r.). | meteo.imgw.pl

Prognoza

Prognozy średnioterminowego na najbliższe 10 dni, wg modelu GFS, nie przewidują wydajnych opadów. W trakcie weekendu oraz w następnym tygodniu może pojawić się jedynie słaby, przelotny deszcz oraz lokalne burze, z sumą opadów nie przekraczającą 5 mm.

Prognoza opadów deszczu na najbliższe 14 dni (31.05-13.06.2023 r.) wg modelu GFS. | meteo.imgw.pl

Przeciwdziałanie

Aby zminimalizować skutki narastającego problemu jakim jest susza, w IMGW-PIB przygotowaliśmy dekalog dot. oszczędzania wody i rozsądnego jej wykorzystywania w obrębie naszego gospodarstwa domowego. Warto zacząć od najprostszych czynności, takich jak ograniczenie zużycie wody podczas zmywania naczyń czy nastawiania pralki. Kolejnym elementem walki z suszą jest retencja. Gromadźmy wodę instalując zbiorniki na deszczówkę, dzięki czemu będziemy mogli wykorzystać jej zapas do nawadniania roślin czy prania ubrań. Zachowajmy również rozwagę przy koszeniu trawników – zachęcamy do zakładania łąk kwietnych, ponieważ wysokie trawy mogą zmagazynować więcej wody niż krótko przystrzyżony trawnik. Ładna, bezdeszczowa pogoda sprzyja wędrówkom na łono natury, w tym również do lasów. Wspólnie z Państwową Strażą Pożarną apelujemy o rozsądek. Nie używajmy ognia oraz sprzątajmy po sobie śmieci, ponieważ mogą one sprzyjać zaprószeniu ognia. Stosujmy się też do zaleceń leśników – niektóre tereny leśne mogą być niedostępne, z uwagi na duże zagrożenie pożarowe.