Woda. Jeden z żywiołów, bez którego nie ma życia, ale też nie byłoby wpisu "Kopalni rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach" na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. I to właśnie dlatego woda jest motywem przewodnim narracji w oddanej do użytku Maszynowni Żywiołów przy Zabytkowej Kopalni Srebra. Oficjalne otwarcie odbyło się 18 kwietnia 2024 r.

Maszynownia Żywiołów to niezwykłe centrum edukacji, poświęcone żywiołom, które od wieków kształtują nasz świat. Na pierwszym planie ukazana jest fascynująca historia wody - tego istotnego źródła życia, które nie tylko odgrywa kluczową rolę dla naszej codzienności, ale także ma nadzwyczajnie ważne znaczenie w kontekście historycznym. Miejsce to przypomina o czasach, gdy woda z Tarnowskich Gór stała się niezbędnym zasobem dla rozwijającej się konurbacji górnośląskiej.

Maszynownia Żywiołów to nie tylko podróż przez dzieje wody. To także przestrzeń, do tzw. edukacji ekologicznej. Najnowsze technologie i innowacje ułatwiające życie mają za zadanie kształtować codzienne nawyki i zachowania, dzięki którym możemy dbać o nasze środowisko. I to w sposób bardzo nowatorski. W podróż śladami żywiołów (z naciskiem na wodę) zabierają Karlik oraz Gwarek. Postaci zostały stworzone na wzór popularnej wśród najmłodszych gry Minecraft.

Woda to jeden z naszych najcenniejszych zasobów naturalnych, jednak wciąż ponad 2,2 mld ludzi ma do niej ograniczony dostęp. W Polsce mamy stres wodny - wielkość odnawialnych zasobów wody słodkiej przypadająca na mieszkańca wynosi niecałe
1,6 tys. m3. Dlatego niezbędne są innowacyjne rozwiązania w infrastrukturze wod-kan, takie jak zdigitalizowane sieci wodno-kanalizacyjne oraz oczyszczalnie ścieków. W Veolii wdrażamy  zaawansowane technologie, np. satelitarną detekcję wycieków w Tarnowskich Górach, a także optymalizujemy procesy, aby oszczędzać wodę - mówi Luiz Hanania, prezes zarządu, dyrektor generalny Grupy Veolia w Polsce. Wierzę, że Maszynownia Żywiołów połączy świat nauki i biznesu w ważnych działaniach na rzecz planety i społeczeństwa, promując racjonalne wykorzystywanie zasobów naturalnych, właściwe korzystanie z wody i ochronę jej zasobów- dodaje prezes Hanania.

Projekt powstał z inicjatywy Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej - właściciela Zabytkowej Kopalni Srebra tj. obiektu wpisanego na listę UNESCO.

Partnerem główny projektu jest Fundacja Veolia Polska. Wśród pozostałych partnerów wymienić  można:

• Viessmann,
• Solareice Poland,
• Politechnikę Śląską,
• Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolia.

Maszynownia jest centrum edukacyjnym, poświęconym tematyce żywiołów. Kluczowym obszarem zainteresowania Maszynowni jest woda, która ma również znaczenie regionalne w Tarnowskich Górach w kontekście historycznym.

Centrum edukacyjne zlokalizowane jest w budynku, w którym znajdują się maszyny wyciągowe zabytkowej kopalni.

W przyszłości Centrum ma zostać powiększone o dodatkowy budynek, w którym prezentowane pozostałe kolejne żywioły (ziemia powietrze i ogień).

W Maszynowni prezentowane będą edukacyjne animacje oraz gry multimedialne dla najmłodszych, dzięki czemu odwiedzający będą mogli łatwiej i szybciej utrwalić wiedzę zdobytą w podczas wizyty. Prezentowane animacje będą dotyczyły:

• Animacja HISTORIA WODY (film do wyświetlania w kapsule):
• SILVERCRAFT - animacja o systemie gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach (film do wyświetlania na ekranach łączonych);, w tym film jak woda w mieście jest dostarczana, oczyszczana i odprowadzana do środowiska naturalnego
• Film o topnieniu lodowców i ociepleniu klimatu;
• Film o pożądanych zachowaniach ekologicznych;
• Gry multimedialne dla dzieci

Maszynownia ma pełnić rolę platformy łączącej naukę z biznesem. W ramach projektu w centrum mają odbywać się zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych, ale także warsztaty dla studentów, czy szkolenia zawodowe.