Protokoły odbiorów
Protokoły odbiorów częściowych i końcowych formalnie zaliczane są do dokumentacji budowy, która powinna być stale przechowywana na budowie, a prowadzenie jej należy do obowiązków kierownika budowy. Przy przekazywaniu obiektu do użytkowania jego właścicielowi lub zarządcy, ma obowiązek przekazania mu dokumentacji budowy i dokumentacji powykonawczej. Równocześnie jednak brak jest nałożenia obowiązku sporządzania protokołów odbiorów przejściowych i końcowych, stąd wskazane jest wprowadzenie odpowiednich zapisów – np. zgodnych z [1] – do kontraktu. Przy tym, wg art. 462 k.p.c. [7], każdy wykonawca spełniający świadczenia może domagać się sporządzenia protokołu, traktując go jako formę pokwitowania. Brak sporządzenia protokołu może stwarzać istotne problemy przy rozwiązywaniu różnych zagadnień spornych, rozpoczynając od kwestii usuwania wad14. Protokoły odbioru muszą być podpisane przez osoby uczestniczące w odbiorze. Bezwzględnie muszą się znaleźć na protokole podpisy stron umowy o roboty budowlane lub ich przedstawicieli. W przypadku braku tych podpisów dokument nie będzie mógł być uznany za protokół odbioru. Odmowa podpisania protokołu przez jedną ze stron umowy o roboty budowlane jest równoznaczna z odmową uczestnictwa w odbiorze i stanowi poważne naruszenie obowiązków stron¹⁵.

W praktyce utrwalił się w Polsce zwyczaj unikania odbiorów – w przypadku mniej doświadczonego inwestora (co jest dość powszechne ze względu na atomizację polskich struktur wodno-kanalizacyjnych), w praktyce:

• kierownik budowy zgłasza wykonane prace do odbioru,
• odbiera je jednoosobowo inspektor nadzoru inwestorskiego,
• nie sporządza się protokołu odbioru, poprzestając na lakonicznym wpisie do dziennika budowy.

Przy braku komisji odbioru efektem takiego postępowania bywają wadliwe realizacje, niezgodnie z założeniami projektowymi. Powstałe w ten sposób obiekty mogą mieć słabsze parametry użytkowe, wymagać remontu wkrótce po ukończeniu, a w skrajnych przypadkach w ogóle nie nadawać się do eksploatacji¹⁶. Zwraca uwagę dwuznaczna rola wielu spośród inspektorów nadzoru inwestorskiego, przy czym nie są to sytuacje odosobnione.