Jedna oczyszczalnia, dwie bioelektrociepłownie
Regionalne Centrum Gospodarki Wodno-Ściekowej S.A. w Tychach jest kreatorem rozwiązań w zakresie produkcji biogazu oraz efektywnego wykorzystania zielonej energii. W efekcie, już za kilka miesięcy, biogaz z oczyszczalni będzie zasilał dwie bioelektrociepłownie w Tychach: w oczyszczalni ścieków oraz w budowanym przez spółkę Wodnym Parku Tychy.
Zaczynając od zera
Jeszcze 15 lat temu tyska oczyszczalnia ścieków była uważana za jedną najgorszych oczyszczalni na Śląsku. Znaczne zanieczyszczenie środowiska i niekorzystny wpływ na mieszkańców przyczyniły się do licznych protestów lokalnej społeczności, wizyt mieszkańców, dziennikarzy, przedstawicieli PIP, sanepidu, WIOŚ oraz nałożenia programu naprawczego i kar pieniężnych. Sytuacja wymusiła konieczność szybkiego i skutecznego działania na wielu płaszczyznach oraz przeorganizowania i przebudowy oczyszczalni we wszystkich jej aspektach, tj. techniczno-technologicznym, funkcjonalnym, ale i strukturalnym.
W konsekwencji RCGW opracowało strategię związaną z modernizacją oczyszczalni, która została oparta o koncepcję efektywności energetycznej. Wykonany samodzielnie przez spółkę audyt zdiagnozował najbardziej energochłonne miejsca w procesie technologicznym. Zidentyfikowane zostały przyczyny zaistniałych problemów oraz szczegółowo przeanalizowane możliwe rozwiązania.
Projektowanie i modernizację oczyszczalni przeprowadzono w latach 2002-2009. Modernizacja usprawniła proces oczyszczania ścieków i gospodarkę osadowo-biogazową oraz zaowocowała znacznym zmniejszeniem oddziaływania oczyszczalni na środowisko przyrodnicze i mieszkańców. Usprawniono m.in. najbardziej energochłonny proces napowietrzania ścieków. Wykorzystano innowacyjne dmuchawy z technologią sprawdzoną w samolotach odrzutowych Boeinga, dające 30% oszczędność zużywanej energii, oraz w pełni zautomatyzowane dostarczanie do reaktorów minimalnej, zoptymalizowanej ilości powietrza, zależnej od składu dopływających ścieków.
Od tego czasu priorytetem dla spółki stały się działania związane z produkcją prądu i ciepła z odnawialnych źródeł energii oraz ze wzrostem efektywności energetycznej oczyszczalni. Obecnie efektywność energetyczna stanowi jedno z podstawowych kryteriów, którym RCGW kieruje się podczas zakupu urządzeń dla tyskiej oczyszczalni ścieków. Optymalizacja pod kątem energetycznym zaowocowała zmniejszeniem ogólnej mocy zainstalowanych urządzeń i zużycia energii elektrycznej o 25% przy 2-krotnym wzroście liczby zamontowanych urządzeń.
Obecnie energochłonność procesu oczyszczania ścieków wynosi zaledwie 0,33 kWh/m3 ścieków oczyszczonych. Według Izby Gospodarczej „Wodociągi Polskie” (IGWP) średnia wartość w grupie przedsiębiorstw dużych w Polsce wynosi 0,68 kWh/m3, a z raportu European Benchmarking Co-operation wynika, że średnia energochłonność w Europie to aż ok. 0,8 kWh/m3 oczyszczonych ścieków [1].