Na odrębnych zasadach
Z perspektywy przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych przy ocenie proponowanych w kodeksie regulacji prawnych szczególnie należy zwrócić uwagę na rozwiązania dedykowane inwestycjom celu publicznego. W tym zakresie zasadniczym celem nowej ustawy jest skupienie w kodeksie wszystkich zagadnień związanych z inwestycjami celu publicznego. Dzisiaj kwestie te rozproszone są w licznych aktach prawnych, w tym w tzw. specustawach. Taką zmianę należy ocenić pozytywnie – jednolita i spójna procedura inwestycyjna dla wszystkich inwestycji celu publicznego z pewnością ułatwi poruszanie się w tej skomplikowanej materii legislacyjnej.

Ustawa proponuje zamknięty katalog inwestycji celu publicznego. Uniemożliwi to „dorzucanie” kolejnych rodzajów inwestycji celu publicznego na mocy pozakodeksowych przepisów. „Inwestycją celu publicznego”, w rozumieniu kodeksu, będzie inwestycja realizująca cel publiczny wraz z obiektami i urządzeniami budowlanymi oraz urządzeniami niezbędnymi do jej uruchomienia i prawidłowej eksploatacji. Wyjaśnić należy, że inwestycje celu publicznego zostaną podzielone na trzy klasy, w zależności od ich rangi i strategicznego znaczenia. Zgodnie z proponowanym brzmieniem art. 448 § 3 p. 7 i 8 kodeksu, inwestycjami celu publicznego klasy II są sieci wodociągowe i sieci kanalizacyjne. Natomiast przedsięwzięcia takie jak np. budowa oczyszczalni ścieków nie zostały wskazane wprost w żadnej z kategorii, dlatego też należy je zaklasyfikować jako inwestycje kategorii trzeciej.

Poza podziałem poszczególnych inwestycji celu publicznego na klasy, kodeks proponuje także zmiany w zakresie przebiegu procesu inwestycyjnego dla tej grupy inwestycji. Odmiennie niż dotychczas ustalana będzie lokalizacja inwestycji celu publicznego (tu pojawiają się klika możliwych scenariuszy, w zależności od klasy inwestycji), wprowadza się także nieznany dotychczas rodzaj rozstrzygnięcia administracyjnego w postaci decyzji środowiskowo-lokalizacyjnej, a także decyzji zintegrowanej, która ma łączyć w sobie cały szereg rozstrzygnięć wydawanych w obecnym stanie prawnym przez różne organy. Najwięcej kontrowersji w toku prowadzonych konsultacji wzbudzają kwestie związane z pozbawianiem lub ograniczam prawa własności dotychczasowych właścicieli nieruchomości, w związku z prowadzeniem inwestycji celu publicznego (co następować ma w formie wywłaszczenia bądź ustanowienia publicznych ograniczeń w sposobie korzystania z nieruchomości). Inwestycjom celu publicznego (często o masowym charakterze) zadedykowano szczególne odstępstwa od ogólnych zasad postępowania administracyjnego – wszystkie te zmiany mają przyczynić do się usprawnienia i przyspieszenia postępowania (np. wyjątki od ogólnych zasad zawiadomień i doręczeń, krótkie terminy rozpoznania środków odwoławczych).

* * *

Co do zasady, pozytywnie należy ocenić zamiar uporządkowania przepisów wyznaczających ramy gospodarowania przestrzenią, w tym prowadzenia inwestycji i inwestycji celu publicznego. Niezaprzeczalną zaletą tworzonego kodeksu jest zatem zebranie przepisów prawa z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego, gospodarowania nieruchomościami oraz prawa budowlanego i uregulowanie ich w jednym akcie prawnym, posiadającym jednolitą systematykę i spójny zakres pojęć. Przy tym, mając na uwadze tak wyjątkowo obszerny zakres regulacji, należy spodziewać się, że w praktyce, stosowanie proponowanych przez kodeks rozwiązań może stwarzać wiele problemów interpretacyjnych.

Artykuł opublikowany został w magazynie "Kierunek Wod-Kan" 2/2017

Fot.: 123rf.com/zdjęcie ilustracyjne