30 września 2016 r. Rządowe Centrum Legislacji udostępniło projekt „Kodeksu urbanistyczno- -budowlanego” (dalej jako „kodeks”). Zaproponowane w kodeksie rozwiązania niosą wiele zmian, zarówno w aspekcie planowania przestrzennego, jak i przebiegu procesu inwestycyjnego. Co istotne, zmiany obejmą nie tylko inwestycje o charakterze prywatnym, ale także inwestycje celu publicznego. W konsekwencji pojawia się pytanie o to, w jaki sposób nowe przepisy wpłyną na procesy inwestycyjne prowadzone zwykle przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne.

Odpowiedzi na powyższe pytanie nie ułatwia sama konstrukcja kodeksu. Należy bowiem zauważyć, iż jest to regulacja wyjątkowo obszerna. Założeniem ustawodawcy jest skodyfikowanie rozległej tematyki w jednym akcie ustawowym. Innymi słowy, ustawodawca postanowił połączyć w ramach jednego kodeksu przepisy rozproszone dziś w kilkunastu aktach prawnych. W tym kontekście pojawia się zatem pytanie o to, czy nowa regulacja usprawni, czy też utrudni i tak złożone procesy inwestycyjne prowadzone przez przedsiębiorstwa wod-kan. W niniejszym artykule omówiono wybrane zagadnienia związane z procesem inwestycyjnym w świetle zapisów Kodeksu urbanistyczno-budowlanego.

Nowa terminologia
Wyjść należy od wyjaśnienia, że projekt Kodeksu urbanistyczno-budowlanego na nowo definiuje pojęcia istotne z punktu widzenia dalszych rozważań. Przede wszystkim, „Inwestycją” w rozumieniu kodeksu będzie zmiana zagospodarowania terenu polegającą na: wykonaniu robót budowlanych, zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części albo dokonaniu innych zmian w sposobie zagospodarowania terenu, w szczególności zalesienia, utwardzenia, urządzenia parkingu lub składu. Tak zdefiniowane pojęcie inwestycji rzutuje w dużej mierze na zakres przedmiotowy nowej regulacji, która obejmie zarówno klasyczne roboty budowlane (dzisiaj uregulowane przede wszystkim w przepisach prawa budowlanego), jak i zagadnienia związane z urbanistyką (przejmując regulacje zawarte w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym).

Zgoda inwestycyjna
Kodeks urbanistyczno-budowlany wprowadza nowy rodzaj instytucji prawnej – zgody inwestycyjnej, będącej podstawą realizacji inwestycji. Zgoda inwestycyjna zastąpi obecnie obowiązujące pozwolenie na budowę, decyzję o warunkach zabudowy i decyzję o podziale nieruchomości. Będzie to „skonsolidowane” rozstrzygnięcie administracyjne, łączące w sobie kilka występujących dzisiaj odrębnie rozstrzygnięć administracyjnych. Jednocześnie, instytucja milczącej zgody organu (obecna także w aktualnych przepisach) zostanie zmodyfikowana. Z perspektywy skutków prawnych, milcząca zgoda organu w kwestii wyrażenia zgody inwestycyjnej będzie równoważna z wydaniem decyzji administracyjnej (zgody administracyjnej). Oznacza to, że taka „milcząca decyzja” będzie mogła zostać zakwestionowana w trybie postępowania odwoławczego i w postępowaniu sądowo-administracyjnym. W ocenie autorów projektu, „milcząca zgoda inwestycyjna” ma być jednym z istotnych sposobów zwalczania bezczynności organów.