Retencja wód – klucz do ograniczania suszy
Nie mamy wpływu na pogodę, możemy jednak ograniczać zjawisko suszy przez retencję. Piętrzenie wód i opóźnianie spływu przez budowę i przebudowę urządzeń wodnych na terenach wiejskich, a także alimentowanie rzek przez zbiorniki retencyjne to niektóre z działań podejmowanych przez Wody Polskie.
Zgodnie z danymi IMGW-PIB z 9 września, niski stan wody odnotowano na 73% stacji hydrologicznych w kraju. W płytszych warstwach gleby utrzymuje się niska wilgotność, szczególnie na obszarze województwa łódzkiego oraz znacznych obszarach województw mazowieckiego, lubelskiego, podlaskiego, śląskiego, opolskiego i lubuskiego. Duży wpływ ma na to pogoda, jednak ważny jest też sposób prowadzenia gospodarki wodnej na danym obszarze. Szczególnie w dobie zmian klimatu i zmiany rozkłady opadów – dłuższych okresów bezopadowych przerywanych opadami nawalnymi – niezbędne są działania dla zwiększania retencji wód. Wody Polskie podejmują szereg działań dla zwiększania retencji wód, by wzmacniać ochronę mieszkańców Polski przed skutkami suszy i powodzi.
Wśród działań podejmowanych przez Wody Polskie jest wdrażenie dobrych praktyk dla retencji wody na terenach wiejskich. Polegające one głównie na remontach i utrzymaniu urządzeń wodnych, a ich natychmiastowym efektem jest możliwość magazynowania wody, praktycznie w każdej zlewni w kraju. Rozwój systemu nawadniająco-odwadniającego w systemach małych cieków oraz rowów na terenach rolnych pozwala zmniejszyć nacisk na wykorzystywanie wód podziemnych do celów nawodnień.
Zbiorniki retencyjne wykorzystywane są również do utrzymania przepływu w rzekach. W okresach suszy zbiornik wykorzystuje objętość wody zgormadzonej w jego czaszy do utrzymywania odpowiednio wysokich przepływów w dole cieku. Działalność ta prowadzona jest w celu utrzymania korzystnych warunków biologicznych poniżej zbiornika.
Ponadto, istniejący Plan przeciwdziałania skutkom suszy ma zostać zaktualizowany. Dokument PPSS z 2021 roku skupia się na przeciwdziałaniu skutkom suszy i zwiększaniu retencji. Natomiast w aktualizacji PPSS (aPPSS) planowane jest wskazanie również aspektów zarządzania ryzykiem suszy, tj. wskazanie działań operacyjnych, które należy wdrożyć w przypadku wystąpienia suszy. Podstawą jest szerokie zaangażowanie społeczne i współpraca, szczególnie przedstawicieli władz samorządowych, przedstawicieli środowisk naukowych i przedsiębiorców, organizacji społecznych i innych interesariuszy.
Pozyskiwane są również środki finansowe z UE na działania pro-retencyjne. Na rozwój retencji na obszarach miejskich w Polsce do 2027 roku Unia Europejska przekaże 7 mld zł, a wśród beneficjentów środków europejskich są Wody Polskie.
Pozyskane środki będą mogły zostać przeznaczone na:
- wspieranie małej retencji,
- renaturyzację przekształconych cieków wodnych i obszarów od wód zależnych,
- budowę, przebudowa lub remont urządzeń wodnych i infrastruktury towarzyszącej, służących zmniejszeniu skutków powodzi i suszy,
- opracowania i aktualizacje dokumentów strategicznych w zakresie gospodarowania wodami, zarządzania ryzykiem powodziowym oraz ochrony zasobów wodnych.
Komentarze