Racjonalny odzysk osadów to maksymalne wyko- rzystanie ich potencjału nawozowego lub energetycznego. W wielu przypadkach okazuje się, że najlepszą lub nawet jedyną drogą do ich utylizacji jest przekształcenie termiczne w procesach współspalania lub monospalania.

Jednym z najtańszych i najprostszych sposobów zagospodarowania osadów ściekowych jest kompostowanie. Jest to metoda szczególnie polecana dla małych oczyszczalni, bądź oczyszczalni znajdujących się na obszarach typowo rolniczych. Substancja organiczna zawarta w kompostach wykorzystywana jest jako materiał nawozowy.

Równie tanim i prostym sposobem jest bezpośrednie wykorzystanie osadów ściekowych w rolnictwie, pod uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia, do rekultywacji (przy spełnieniu odpowiednich norm). Te metody pozwalają odzyskiwać dla środowiska cenne pierwiastki – K, N, P.

Metody termicznego przekształcania, pomimo wielu wątpliwości natury ekonomicznej czy ekologicznej, są wygodnym i efektywnym sposobem zagospodarowania osadów ściekowych. Termiczna utylizacja jest odpowiednia tam, gdzie osady nie spełniają norm chemicznych lub sanitarnych dotyczących wykorzystania rolniczego lub przyrodniczego, oraz gdy ilości osadów przekraczają możliwości ich zagospodarowania.

Monospalanie wymaga dużych nakładów finansowych na budowę nowych instalacji, wywołuje też duże kontrowersje w społeczeństwie. Wydaje się więc, iż korzystniejszym procesem przeróbki osadów ściekowych jest proces współspalania.

W procesie tym osady są współspalane w istniejących dużych zakładach przemysłowych posiadających już potrzebną infrastrukturę. Współspalanie np. w cementowniach jest metodą praktycznie bezodpadową, lecz w jej wyniku tracimy bezpowrotnie potencjał nawozowy osadu.

Wszystkie te aspekty – ekonomiczne, technologiczne i prawne skłaniają do postawienia tezy, że współspalanie osadów będzie wiodącym kierunkiem w ich termicznej utylizacji.

Osad ściekowy, który ma być poddany współspalaniu, powinien mieć zawartość suchej masy minimum 90%, dlatego też trzeba najpierw poddać go procesowi suszenia. Tak wysuszony osad może być współspalany w cementowniach lub elektrociepłowniach. Może też być zmieszany z innymi materiałami przed procesem współspalania.

Zbigniew Głogowski, Kierownik Działu Gospodarki Osadami (Wodociągi Miejskie w Radomiu), weźmie udział w debacie Współpraca przemysłu w zakresie zagospodarowania osadów ściekowych, podczas XVII Kongresu WOD-KAN-EKO 2014