W 1901 roku sieć wodociągowa liczyła zaledwie 81 kilometrów, a wodę doprowadzano do 206 domowych urządzeń wodociągowych, przy ludności miasta sięgającej około 85 tys. Powstanie wodociągu było wówczas jedną z największych i najkosztowniejszych inwestycji podjętych przez miasto.

Dzisiaj, 117 lat później, Kraków to już milionowa aglomeracja, zużywająca ponad 50 milionów m3 wody. Sieć wodociągowa liczy 2200 km i z roku na rok, wraz z rozwojem miasta wciąż jej przybywa. Przybywa również „domowych urządzeń wodociągowych”, których ilość w obecnych czasach trudno byłoby zliczyć.

Zanim jednak w Krakowie powstał wodociąg z prawdziwego zdarzenia, miasto borykało się z rozmaitymi problemami, jak np. znalezienie odpowiednich źródeł mogących zapewnić wodę w dostatecznej ilości, czy wygospodarowanie wystarczającej ilości środków finansowych. 

W XIX wieku Krakowianie zaopatrywali się w wodę ze studni, która w dużej mierze były skażona. Miasto nękały liczne epidemie, a średnia długość życia wynosiła zaledwie 30 lat. Już wtedy jasne było, że „nie ma...najmniejszej wątpliwości, że zaopatrzenie miasta w dobrą i obfitą wodę jest najdzielniejszym środkiem zmniejszenia chorobliwości i śmiertelności z chorób zakaźnych w ogólności, a tem samem środkiem do przedłużenia średniego trwania życia ludzkiego” [Sprawa Wodociągowa Krakowska, 1887 r.].

Sprawę konieczności budowy wodociągu bardzo dobrze rozumiał Józef Dietl, z wykształcenia lekarz, który w 1866 roku został Prezydentem Miasta Krakowa. Postanowił uczynić miasto „czyste, zdrowe i ozdobne.” W 1870 roku na jego zlecenie powstał projekt „zaopatrzenia miasta i przedmieścia w wodę wiślaną do skrapiania ulic i do potrzeb domowych na wszystkich piętrach aż do poddasza, do potrzeb fabrycznych, szpitali i koszar, a wreszcie do ozdobienia miasta za pomocą 10 fontann” [Sprawozdanie z robót przygotowawczych dla zaopatrzenia Krakowa w wodę, 1872 r.]. Projekt spotkał się niestety z dezaprobatą Rady Miasta, która obawiała się ogromnych kosztów. W uszach włodarzy na szczęście utkwiło mocno znamienne zdanie prezydenta Józefa Dietla: „Nie zrażajcie się, Panowie wielkimi kosztami, jakie pociągnie za sobą urządzenie wodociągu, bo koszta przeminą, korzyści zaś będą wieczne!”. Chociaż idea zawarta w tym zdaniu musiała trochę poczekać na realizację, to jednak w 1898 roku Rada Miasta podjęła niezwykle ważną uchwałę: „Postanawia się budowę wodociągu miejskiego pompowego o wydajności 16 000 m3 najwyższej dziennej dostawy (…) zasilanego wodą gruntową z terenów wodonośnych w Bielanach”. Ostatecznie wodociąg, zaprojektowany przez R. Ingardena oddano do użytku za prezydenta Józefa Friedleina w dniu 14 lutego 1901 roku.

O tym ważnym dla miasta i jego mieszkańców wydarzeniu tak donosił dziennik krakowski „Czas”: „Akt otwarcia rozpoczął się nabożeństwem w kościele N. Maryi Panny (obecna Bazylika Mariacka), gdzie cichą mszę odprawił infułat archipresbyter X.Krzemieński (…). Po nabożeństwie przybrany w szaty pontyfikalne, wyszedł X. infułat archipresbyter Krzemieński z kościoła i udał się do studni wodociągowej stojącej na Rynku; (…) Tu  X. Krzemieński dopełnił aktu poświecenia studni i na tem skończyła się uroczystość (…). O g. 10 wyruszyli zebrani uczestnicy uroczystości kilkunastu powozami do Bielan. Malowniczy widok przedstawia wspaniały zakład wodociągowy u stóp góry klasztornej. Na podwórzu zakładu tryskał ogromny wodotrysk. Goście udali się najpierw do ogromnej hali maszyn, przyozdobionej herbami, festonami i chorągwiami, gdzie był już zebrany personel biura wodociągowego (…). Następnie wręczył p. Ingarden prezydentowi miasta dwa złote klucze od zakładów wodociągowych, prosząc by pozwolił maszyny w ruch puścić. Prezydent miasta p. Friedlein przyjmując klucze – wyrażał wszystkim podziękowanie za dokładne i sumienne, a przytem oszczędne wykonanie planów. Poczem wypowiadając słowa: „Bogu na chwałę, ludziom na pożytek” przeciął biało-niebieską szarfę, przewiązaną około koła maszynowego.”

I tak „ludziom na pożytek” nieprzerwanie od 117 lat, Zakład Uzdatniania Wody Bielany służy miastu i jego mieszkańcom. Na Bielanach jednak historia Wodociągów Miasta Krakowa się nie kończy…

Ponad 100 lat historii przyniosło za sobą liczne zmiany. Wodociągi Miasta Krakowa wyrosły na firmę o światowych standardach, dostarczającą produkt najwyższej jakości – krakowską „dobrą wodę prosto z kranu”. Spółka dba o środowisko naturalne, stosuje najlepsze technologie, realizuje przemyślaną politykę inwestycyjną, aplikuje o środki unijne i zarządzana jest w sposób nowoczesny. Wodociągi Miasta Krakowa znajdują się obecnie w czołówce przedsiębiorstw wodociągowych w Polsce. 

Więcej zdjęć na stronie spółki.