Na temat inteligentnego zarządzania siecią mówił Sławomir Jankowski z PWiK Sp. z o.o. Tarnowskie Góry.

– Klient jest dziś coraz bardziej wymagający. Przede wszystkim musimy nauczyć się go słuchać. Dobre zidentyfikowanie potrzeb klienta pozwala budować nam jego lojalność i zaufanie – mówił prezes PWiK Sp. z o.o.

Podkreślał istotność digitalizacji, by. klient m.in otrzymywał bardzo szybko informacje. Tu pomocny jest zdalny odczyt wodomierzy, wdrożony również w Tarnowskich Górach. Prelegent wymienił korzyści z bycia „SMART przedsiębiorstwem”, wśród których jest m.in.: umożliwienie klientom dostarczania informacji o wyciekach w ich instalacji wewnętrznej, pozytywny wydźwięk społeczny i wpływ na zwiększanie świadomości ekologicznej oraz technologicznej okolicznych mieszkańców. Z kolei korzyści gospodarcze, to:

zmniejszenie strat pozornych i rzeczywistych na sieci wodociągowej,

zwiększenie wykrywalności awarii poprzez codzienne bilansowanie przepływu wody w poszczególnych strefach,

ułatwienie odczytu wodomierzy w miejscach trudnodostępnych lub w czasie nieobecności właściciela,

ograniczenie konieczności indywidualnego odczytywania wodomierzy,

usprawnienie procesu rozliczania oraz fakturowania klientów.
 

Pomiary parametrów eksploatacyjnych sieci wodociągowej

„Pomiary parametrów eksploatacyjnych sieci wodociągowej jako podstawa jej diagnostyki” – referat o tym tytule wygłosiła Ewelina Kilian z PWiK Sp. z o.o. Gliwice. Podkreślała, że istotne jest analizowanie danych nie z pojedynczych obiektów, a całej strefy. Trzeba więc tu przemyśleć budowę systemu z użyciem oprogramowania, które pozwoli na podejmowanie decyzji.

Prelegentka wspomniała o monitoringu stacjonarnym, który jednak nie daje informacji o tym, co dzieje się wewnątrz strefy. Wymieniła następnie rodzaje mobilnych pomiarów przeprowadzanych na sieci: ciśnienie na hydrantach, ciśnienie w miejscu zamontowania wodomierza (np. po uprzednim demontażu), ciśnienie z dużą częstotliwością próbkowania (w celu identyfikacji uderzeń hydraulicznych), przepływ u odbiorcy.

E. Kilian wspominała także, kiedy wykonujemy pomiary:

- sprawdzenie pracy i parametrów danego rejonu sieci wodociągowej,

- w odpowiedzi na otrzymane zgłoszenie,

- przygotowanie do prac regulacyjnych,

- w trakcie prac regulacyjnych,

- sprawdzenie pracy urządzeń, tj. zawory redukcyjne, pompownie wody.

Co możemy zidentyfikować wykonując takie pomiary? M.in. zamknięte i opadnięte zasuwy, poprawność pracy urządzeń sieciowych (zaworów redukcyjnych, pompowni wody). Lokalizujemy „zarośnięte” przewody, dławienia na sieci, rzeczywiste podziały sieci. Pomiary te – jak mówiła prelegentka – pomagają w podejmowaniu decyzji dotyczących konieczności wydzielenia nowej strefy zasilania lub zmiany granic istniejącej, wskazują na konieczność wykonania wykopów kontrolnych czy wymianę wodociągów i przebudowy węzłów sieciowych.

Model jakości wody

Tomasz Herczyk z PWiK Okręgu Częstochowskiego S.A. omówił model jakości wody jako narzędzie do zarządzania siecią. Wspomniał o problemach ze stagnacją wody – to pochodna spadku konsumpcji i rozbudowy sieci na przełomie ostatnich lat. Wymienił czynniki wpływające na wtórne zanieczyszczenie wody: związane bezpośrednio z wodą, związane z parametrami hydraulicznymi pracy sieci, jej strukturą eksploatacją oraz związane z materiałem i uszczelnieniem przewodu.

Prelegent podkreślił, że przyjęcie właściwej metodyki badań realizowanych na rzeczywistym układzie dystrybucji ma duży wpływ na wyniki parametrów jakościowych analizowanej wody.

– W oparciu o przeprowadzone doświadczenie ustalono, że najbardziej reprezentatywnym punktem poboru wody w celu analizy zmienności jej parametrów jakościowych w sieci magistralno-rozdzielczej są punkty czerpalne zabudowane na wewnętrznych instalacjach wodociągowych, zasilanych krótkimi przyłączami wykonanymi z PE – mówił T. Herczyk. Dodał, że materiał zastosowany do budowy rurociągu sieci rozdzielczo-magistralnej istotnie wpływa na zmienność parametrów fizykochemicznych wody oraz że przeprowadzone badania analityczne oraz symulacje przy użyciu skalibrowanego modelu numerycznego potwierdziły istnienie zależności pomiędzy wiekiem wody a zmianą wartości badanych parametrów jakościowych wody. – Ponadto wyniki badań mikrobiologicznych wody wykazały dynamiczny przyrost liczby mikroorganizmów w końcowych odcinkach rurociągów sieci magistralnych i rozdzielczych, charakteryzujących się wiekiem wody przekraczającym zalecaną przez AWWA wartość 72h – wskazywał. – Podsumowując można stwierdzić, że model matematyczny sieci wodociągowej jest przydatnym narzędziem do zarządzania jakością wody w rozległych układach dystrybucji – zakończył T. Herczyk.  

Monitoring, analiza i optymalizacja systemu

Ostatnim prelegentem w panelu był Dariusz Zdebik z Wodociągów Chrzanowskich Sp. z o.o. Omówił systemy bazodanowe stosowane w spółce: aplikację GIS, system SCADA i system SmartFlow. Wspomniał o pomiarach ciśnienia na sieci wodociągowej, o strefowaniu, monitoringu awarii, monitoringu systemu dystrybucji wody. Zaprezentował, jak w Wodociągach Chrzanowskich prowadzona jest analiza pracy obiektów w strefach oraz analiza systemu dystrybucji.

Na koniec referatu D. Zdebik przybliżył współpracę systemu bilingowego, pomiarowego i monitoringu. Wymienił tu m.in. zdiagnozowane problemy i ich przyczyny:

- Problem: brak synchronizacji z bazami danych dostawców zewnętrznych. Przyczyna: brak łączności z bazami, np. prace serwisowe dostawców danych,

- Problem: różnice w bilansie wody sprzedanej. Przyczyna: dwumiesięczne odczyty inkasenckie, wprowadzanie sprzedaży przez konsumentów w systemie e-book,

- Problem: zakłócenia przesyłu danych pomiarowych z urządzeń. Przyczyna: warunki atmosferyczne, burze, wymiana baterii w urządzeniach pomiarowych.

- Problem: zmiany kierunku zasilania strefy w wodę. Przyczyna: prace remontowe na sieci,

przełączenia ulic, płukanie sieci, zatrzymanie pracy pompowni strefowej.

- Problem: brak wyznaczenia teoretycznego minimalnego nocnego przepływu (TMNP). Przyczyna: brak pomiaru ciśnienia w komorze pomiarowej.

- Problem: błędne wartości bilansowe, pomiarowe w aplikacji. Przyczyna: błędne wpisanie średnicy urządzenia pomiarowego, niewłaściwie zdefiniowane kolumny danych źródłowych w systemie bilingowym lub pomiarowym.

***

XII Konferencja Naukowo-Techniczna Awarie. Monitoring. Budowa i Modernizacja Sieci WOD-KAN odbywa się w dniach 5-6 sierpnia 2021 w Wiśle, w hotelu Stok. Organizatorem wydarzenia jest BMP Sp. z o.o. Rolę Honorowanego Gospodarza pełnią Katowickie Wodociągi S.A. Partnerami branżowymi są: Wodociągi Miasta Krakowa, Veolia, AQUANET, MPWiK w m. st. Warszawie.